Een beroerte, ook wel “attaque”, “cva” of "trombose” genoemd, ontstaat als een bloedvat in de hersenen door een klonter verstop raakt of als een bloedvat in de hersenen openscheurt. Hierdoor krijgen bepaalde delen van de hersenen onvoldoende bloed en zuurstof.
De zones met bloedtekort kunnen hierdoor niet functioneren. Hierdoor ontstaan symptomen als verlamming, spraak- of begripsmoeilijkheden, gevoelsstoornissen en problemen met het zicht.
Die types beroerte worden onderscheiden. Het meest frequent is de ischemische beroerte, waarbij een bloedvat afgesloten wordt. Hersenbloedingen ontstaan als een bloedvat openscheurt.
Als dit in de hersenen bebeurt spreekt men van een parenchymateuze hersenbloeding (parachym is het wetenschappelijk woord voor weefsel) en als de bloeding rond de hersenen gebeurt, spreekt men over een subarachnoïde bloeding.
Bij deze laatste vorm vindt men vaak een abnormale uitstulping van een bloedvat die aneurysma genoemd wordt.
Een ischemische beroerte kan verschillende oorzaken hebben.
Klonters kunnen ontstaan in het hart bij mensen met beschadigde hartkleppen of met hartritmestoornissen. Klonters kunnen ook afbrokkelen vanuit een vernauwing van de halsslagaders en met de bloedstroom meegevoerd worden en verderop een bloedvat verstoppen.
Bloedvaten in de hersenen kunnen beschadigd worden door hoge bloeddruk of aderverkalking. Hoge bloeddruk maakt de hersenbloedvaten broos. Als zo’n bloedvat openbreekt ontstaat een bloeding in of rond het hersenweefsel.
Het is onduidelijk waarom sommige mensen aneurysmas ontwikkelen en subarachnoïdale bloedingen ontstaan. Soms komt dit in families voor.
Een TIA, ook wel een miniberoerte genoemd, ontstaat als bloedstroom naar een bepaald deel van
de hersenen kortdurend onderbroken wordt.
Dit leidt tot functieverlies van het deel van de hersenen of het oog dat onvoldoende bloed kreeg.
Een TIA duurt meestal slechte enkele minuten.
Typische TIA’s zijn een kortdurende blindheid van een oog, kortdurende spraak- of
begripsstoornissen of een verlamming van een zijde van het lichaam.
TIA’s zijn een medische urgentie omdat ze vaak de voorbode zijn van een beroerte. Inname van aspirine na een
TIA vermindert de kans op een nieuwe beroerte.
Risicofactoren zijn kenmerken, gewoontes, elementen van levensstijl die de kans op een aandoening verhogen.
Dezelfde facturen die het risico voor coronair hartlijden (oorzaak van acute hartaanval) verhogen, zullen ook direct of indirect de kans op een beroerte verhogen. Een aantal risicofactoren verhogen enkel de kans op beroerte.
Hoe meer risicofactoren men heeft, hoe meer kans op het krijgen van een beroerte.
Er zijn een aantal risicofactoren die men niet kan controleren of veranderen (zoals o.a. leeftijd, geslacht, ras, familiale voorgeschiedenis) doch er zijn ook risicofactoren die men kan trachten te controleren, voorkomen of behandelen (vb. roken, hoge bloeddruk, te weinig beweging e.d.)
Dit zijn eigenschappen die de kans op een beroerte verhogen, maar waar geen behandeling voor mogelijk is.
Dit zijn factoren die de kans op een beroerte verhogen waar ook wat aan gedaan kan worden door de arts of de patiënt. Het gaat hier om bepaalde medische aandoeningen (hoge bloeddruk) maar ook om bepaalde gewoontes.
Is hypertensie een risicofactor?
1. Hebben mensen met een hartziekte een hoger risico?
Mensen met een kunstmatige hartklep of die een hartinfarct gehad hebben, vertonen een verhoogd risico
op een beroerte. Behandeling met bloedverdunners of aspirine, en cholesterolverlagende middelen kunnen het
risico van een beroerte bij deze patiënten verminderen.
2. Veroorzaakt een onregelmatige pols beroertes?
Mensen met een onregelmatig hartritme veroorzaakt door voorkamerfibrillatie, hebben een zeer hoog risico op een beroerte. Voorkamerfibrillatie is een onregelmatige samentrekking van een deel van het hart waardoor gemakkelijk stolsels gevormd worden.
Deze stolsels kunnen afbrokkelen en met de bloedstroom naar de hersenen gevoerd worden waar ze een beroerte veroorzaken.
Bij bejaarden ouder dan 80 wordt 1 op 4 beroertes door voorkamerfibrillatie veroorzaakt.
De ziekte komt, bij 1 op 50 mensen voor en kan op heel eenvoudige wijze vastgesteld worden.
Vaak is men zich er niet van bewust. Het goede nieuws is dat meer dan de helft van de beroertes door voorkamerfibrillatie met gebruik van bloedverdunners vermeden kunnen worden.
3. Is suikerziekte een risicofactor?
Suikerziekte of diabetes verdrievoudigt de kans op een beroerte.
Verhoogde aanwezigheid van suiker in het bloed beschadigt de bloedvaten en veroorzaakt aderverkalking.
Laat regelmatig je suikergehalte door de huisarts controleren om op tijd de schadelijke gevolgen van diabetes tegen te kunnen gaan.
4. Zijn verhoogde vetten in het bloed geassocieerd met CVA?
Een hoog cholesterolgehalte is schadelijk voor de bloedvaten en veroorzaakt
aderverkalking.
Verhoogde cholesterol is soms, maar niet altijd een uiting van een ongezond dieet of van overgewicht.
Laat je cholesterolgehalte door de huisarts meten en probeer gezonder te eten.
5. Is een vernauwing van een halsslagader een risicofactor?
De halsslagader ontwikkelt vaak een vernauwing door aderverkalking.
Hierdoor kan het bloed moeilijker naar de hersenen vloeien en ontstaan er klonters die beroertes kunnen
veroorzaken.
Mensen met ernstige vernauwingen van de halsslagader kunnen hun risico op een beroerte verminderen door de
aderverkalking door een ingreep te laten verwijderen.
6. Is roken een risicofactor?
Roken verdubbelt je risico op een beroerte.
Roken beschadigt de bloedvaten en veroorzaakt klontervorming in de hersenen.
Stoppen met roken vermindert je risico op een beroerte al na 2 jaar en na 5 jaar zijn de schadelijke
gevolgen van roken op de bloedvaten volledig verdwenen.
Vraag aan je arts om je te helpen met stoppen.
7. Is onvoldoende lichaamsbeweging een risicofactor?
Mensen die aan sport doen of meer dan 30 minuten per dag lichamelijke
activiteit hebben, verminderen hun risico op een beroerte.
Turnen, zwemmen, wandelen en fietsen zijn eenvoudige inspanningen.
8. Is overgewicht een risicofactor?
Overgewicht verdubbelt de kans op een beroerte en veroorzaakt suikerziekte en hoge bloeddruk en verhoogde cholesterol.
9. Verhoogt de pil de kans op een beroerte?
De pil verhoogt in zeer beperkte mate de kans op een beroerte.
Vooral bij vrouwen die roken en migraine hebben, is het risico verhoogd.
10. Verhogen hormonen de kans op een beroerte?
Hormonen worden vaak voorgeschreven in de menopauze.
Deze producten verhogen het risico op een beroerte.
11. Verhoogt alcohol de kans op een beroerte?
Als alcohol in grote hoeveelheden gebruikt wordt (meer dan 2 glazen bier of wijn per dag) verhoogt het risico van een beroerte aanzienlijk.
Inname van 1 of 2 glazen bier of wijn per dag zou de kans op een beroerte daarentegen verminderen.
Bron: Belgian stroke council.